Türkiye Otuz Milyar Dolarlık Bor Pazarını Hedefine Aldı
Dünya Bor madeni rezervinin yüzde 73'üne sahip Türkiye, 30 milyar dolarlık dünya bor pazarını hedefine aldı.
Türkiye'yi ekonomik olarak yükseklere taşıyacak olan Bor madeni adeta altın değerinde ve kullanım alanı çok geniş. Millî temizlik ürünü “Boron” ile atağa kalkan Türkiye; cam, tarım, iletişim, hava ve uzay araçları, nükleer, otomotiv, enerji ve inşaatta kullanılan bu madeni işleyerek satacak. 110 ülkeye bor satan Türkiye’nin hedefi, bu alandaki 1 milyar dolarlık ihracatını ilk etapta en az 10 kat artırmak, sonra da büyük pazarın çoğunluğuna bu ürünü satmak.
Dünya Bor madeni rezervinin yüzde 73'üne sahip Türkiye, bu madenden stratejik ürünler elde etme konusunda önemli adımlar atıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı koordinesinde yürütülen çalışmalar kapsamında; ETİ Maden, boru son kullanıcıya ulaştıran katma değeri yüksek ürünler üretiyor.
Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (BOREN) ise, çeşitli AR-GE projeleriyle geleceğin projelerine ışık tutuyor. 2018 yılında ilan edilen bor stratejisiyle, bu madenin değerini birden bine katlayacak katma değerli uç ürün üretimine odaklanılmıştı. 2019 ise, bor açısından devrim niteliğinde oldu. Borlu temizlik ürünleri yıl içerisinde bir bir piyasaya sürülürken, stratejik ürün üretiminde kritik bir rol oynayacak Bor Karbür Tesisinin de temeli atıldı.
Türkiye’nin bor araştırmalarını yürüten BOREN bugüne kadar 280’in üzerinde projeye destek oldu. Hâlihazırda 50 AR-GE projesi üzerinde çalışmalar sürüyor. Projeler arasında borlu kanser ilacı, yara iyileştirici sünger, alev almayan çadır, ahşapları çürüklere karşı koruyacak kimyasal ile inşaatlarda tuğlanın yerini alacak pomza ürünler yer alıyor. BOREN, çalıştığı projeler kapsamında 26 adet patent belgesi alırken, 12 adet de buluş için patent alım sürecini devam ettiriyor.
DÜNYA BOR PAZARI 30 MİLYAR DOLAR DEĞERİNDE
Bor; tarımdan savunma sanayisine, inşaat sektöründen temizliğe, uzay araştırmalarından cam sanayisine kadar birçok alanda kullanılabiliyor. Dünyada bor üretimi yapan en önemli ülkeler arasında Türkiye, ABD, Arjantin, Rusya, Çin ve Şili yer alıyor. Hâlihazırda dünya borlu ürünler pazarı yaklaşık 30 milyar dolar. Borun direnç artırıcı, ısı yalıtımı yapıcı, alev geciktirici, duman bastırıcı, kanser önleyici, enerji taşıyıcı ve depolayıcı, bitki besleyici, temizleyici, antimikrobiyal etken madde, radyasyon ve savunma zırhı olabilmesi gibi bilinen birçok etkisi bulunuyor. Sanayide 250’den fazla üründe bordan yararlanılıyor. Borun yüzde 80’i cam seramik, tarım, temizlik-deterjan sektöründe; yüzde 20’si ise elektronik-iletişim, uzay-hava araçları, nükleer uygulamalar, askeri araçlar, yakıtlar, nanoteknolojiler, otomotiv, enerji, metalürji ve inşaat sektörlerinde kullanılıyor.
YENİ TESİSLER 2023 YILINA KADAR TAMAMLANACAK
11. Kalkınma Planı’nda, 2023 sonuna kadar ferrobor, bor nitrür ve bor karbür üretecek tesislerin tamamlanarak faaliyete geçmesi hedeflendi. Katma değeri yüksek bor ürünleri üretmek maksadıyla geçtiğimiz günlerde ileri teknoloji bor karbür tesisi için temel de atılmıştı. Bor karbür üretim tesisinde bütün kısımlar devreye alındığında 150 kişilik istihdam sağlanacak. Bor karbür, özellikle zırhlı araçların mukavemetinin artırılması yönünde ciddi performans sağlıyor.