Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin kararıyla Orta Afrika Cumhuriyeti'ne Türk Silahlı Kuvvetleri'nin gönderilmesinin bir yıl daha uzatılmasına dair Cumhurbaşkanlığı tezkeresi üzerine MHP Grubu adına TBMM Genel Kurulu'nda konuşan MHP Genel Başkan Yardımcısı ve Kayseri Milletvekili İsmail Özdemir, mazlum coğrafyaların umudu olan Türkiye'nin her hamlesinin Afrika ülkeleri nazarında ilgi, dikkat, takdir ve destekle karşılandığını belirterek, Türkiye'nin Asker bulundurduğu ülkelerde silahlı çatışmalardan etkilenen kadın ve çocuklar için özel yardım ve koruma imkânlarının sağlanmasına yardımcı olduğunu söyledi. 

Filistin - İsrail cephesinde yaşanan son çatışmalarda sivillerin zarar görmesinin endişe verici boyutlara ulaştığına dikkat çeken MHP'li Özdemir, hiçbir gerekçenin masum ve sivillerin hedef alınmasını meşru gösteremeyeceğini belirterek, İsrail'in Gazze'ye yönelik başlattığı insanlık suçu sayılacak gelişmelere sebebiyet veren eylemlerin derhal durdurulması gerektiğini söyledi. 

MHP'Lİ İSMAİL ÖZDEMİR'İN TBMM’DE YAPTIĞI KONUŞMA

Sözlerimin hemen başında, İsrail'in Gazze'de yürüttüğü askerî operasyonları kınadığımı belirtmek istiyorum. Hamas ve İsrail arasında başlayan çatışmalar sebebiyle bölgede bulunan sivillerin zarar görmesi endişe verici gelişmeleri beraberinde getirmiştir. Tarafların itidalli davranmak yerine karşılıklı restleşmelerle durumu daha vahim hâle getirmeleri ise vicdani ve insani açıdan kaygı verici sonuçlar doğurmaktadır. Hiçbir gerekçe masumların ve sivillerin hedef alınmasını meşru gösteremez. İsrail'in Gazze'ye yönelik başlattığı ve meşru müdafaa kapsamının dışına çıkan, daha da ileri giderek insanlık suçu sayılacak gelişmelere sebebiyet veren eylemleri derhâl durdurulmalıdır. Mevcut durumda var olan gelişmelerin hiçbir tarafa herhangi bir faydası bulunmamaktadır. Bu sebeple öncelikli ve acil olarak ateşkes rejiminin tesis edilmesi gereklidir. Hemen ardındansa, taraflar arasında barış görüşmeleri ortamı süratle inşa edilmelidir. Nihai olarak da yıllardan bu yana var olan ve Orta Doğu'nun temel sorunu kabul edilen meselenin kalıcı çözümü için bağımsız, egemen, siyasi ve toprak bütünlüğünü tescillemiş, 1967 sınırları dâhilinde başkenti Doğu Kudüs olan Filistin devletinin tanınması gerekir ve bu durum artık engellenemez ve geciktirilemez bir zorunluluk hâline gelmiştir.

Afrika Kıtası kültürel birikimi, doğal zenginlikleri ve artan potansiyeliyle 21'inci yüzyılın yükselen değeri olarak ön plana çıkmaktadır. Uzun yıllar boyunca Avrupalı devletlerin sömürgesi altında kalan Afrika ülkeleri bağımsızlıklarını kazandıktan sonra da sömürgeci yaklaşım kıta genelinde devam etmiş, gerek siyasi krizler gerekse de terör tehditleriyle Afrika ülkeleri kontrol altında tutulmaya çalışılmıştır. Dünya üzerinde pek çok ülkenin dikkati uzun süredir Afrika üzerindedir. ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa gibi ülkeler kıta genelinde altyapı yatırımlarını arttırma, yeni askerî güçler kurma ve siyasi ilişkileri geliştirerek kendilerine yeni pazarlar oluşturma gayreti içerisindedir. Öte yandan, söz konusu ülkelerin kendi aralarında yürüttükleri mücadeleyi geniş coğrafyaya yayma arayışları arasında Afrika kıtası önemli bir bölge olarak görülmektedir. Bu kapsamda, son dönemde kıta genelinde yaşanan bazı askerî darbeler dikkat çekmektedir. 1950 yılından itibaren Afrika'da toplam 108 darbe gerçekleşirken 112 tane de darbe girişiminde bulunulmuştur. 2020 yılından itibarense 7 ülkede 8 darbe yaşanmıştır. İlki Mali'de görülen ve 2020 yılında gerçekleşen askerî darbeler süreci Çad, Burkina Faso, Gine, Nijer ve Sudan'la devam etmiştir.

Bu ülkelerde yaşanan darbelerle ilgili 3 önemli konu ilk bakışta dikkatlerimizden kaçmamaktadır. Bunlardan ilki darbelerin yaşandığı ülkelerin "Sahel Bölgesi" olarak adlandırılan kuşakta bulunması ve zengin kaynaklara sahip olmasıdır. Dolayısıyla sömürge dönemlerini tecrübe etmiş ülkelerin tamamında bir uyanış ve millî egemenliği tesis etmeye yönelik arayışın olduğu anlaşılmaktadır. İkincisi ise aynı ülkelerin neredeyse tamamının eski Fransız sömürgeleri olmalarıdır. Bu hâliyle Fransa'ya karşı Afrika'dan yükselen tepkiler dalga dalga yayılmış ve hâlen de sinsi planlarla aynı ülkeleri sömürmeye devam eden Fransa'ya karşı artık bu ülkelerin daha fazla tahammül etmeyecekleri görülmüştür. Üçüncüsü ise her ne kadar darbelerin yaşandığı ülkelerde sömürü düzenine karşı bir başkaldırı görülse de aynı zamanda küresel bir paylaşım savaşının yaşanıp yaşanmadığı hususudur.

Afrika'nın hâlihazırda 1,2 milyara ulaşan nüfusuyla 2050 yılına gelindiğinde dünya nüfusunun dörtte 1'inin oluşturulması tahmin edilirken önümüzdeki süreçte hem genç hem de çalışan nüfus açısından dünyada öncü bir merkez olabilmesi de kuvvetle muhtemeldir. Böylesine önemli bir potansiyele sahip kıtanın uluslararası platformlarda hakkaniyetli şekilde temsil kabiliyetine erişebilmesinin sağlanması adil bir yaklaşım olacaktır.

Birleşmiş Milletlerin 5 coğrafi grubu arasında 54 ülkeyle en kalabalık grup olan Afrika, yine tek başına Birleşmiş Milletlere üye olan 193 ülkenin yüzde 28'ini oluşturmaktadır. BM Güvenlik Konseyinin 5 daimi üyesi olan; ABD, Çin, Rusya, İngiltere ve Fransa'nın dışındaki 10 üyesinden sadece 3'ünün Afrika ülkelerinden oluşması ve karar mekanizmalarında gerekli etkiye sahip olmaması ise adil yaklaşımdan uzak bir tutumdur. Ülkemizin ısrarla Birleşmiş Milletlerin mevcut yapısında adil bir düzeni sağlayamadığı gerçeğinden hareket ederek üzerinde durduğu dünya 5'ten büyüktür şiarının Afrika ülkeleri nazarında ilgi, dikkat, takdir ve destekle karşılanmasının asıl nedeni de burada aranmalıdır. Ayrıca, 15 Temmuz 2016 sonrasında FETÖ terör örgütünün Afrika genelinde etkisini artırma çabası içerisinde olduğu da görülmektedir. Bu bağlamda bakıldığında da Türkiye'nin FETÖ'yle uluslararası mücadelesinde Afrika'nın yok sayılamayacağı gerçeği karşımıza çıkmaktadır.

Kıtayla münasebetlerini tek taraflı kazanç endeksinde yürütmeye çalışan ülkeler, terörle mücadele gibi bahanelerle Afrika genelinde önemli bölgelere askerî üs kurmuş, özellikle de doğal rezervlerin bulunduğu alanları kontrol altında tutmaya çalışmış ve iktidarlara baskı uygulamaya yönelik politikalar geliştirme gayreti göstermiştir. Türkiye tam da bu noktada dünyanın geri kalanından ayrışmaktadır. Afrika siyasetimizin insanı temel alan "kazan kazan" anlayışıyla karşılıklı saygı ve birlikte kalkınmaya yönelik güttüğü politika kıta nazarında takdirle karşılanmaktadır. Yıllık 1 trilyon dolara yaklaşan ithalatıyla ve yeni ortaklar arayışıyla Afrika'yla ekonomik ilişkilerimiz her geçen gün ileri seviyeye taşınmaktadır. Kıtayla olan ticaret hacmimiz 2022 yılı itibarıyla 40,7 milyar dolara ulaşırken doğrudan yatırımların değeri ise 6 milyar doları geçmiş durumdadır. Diğer yandan, Afrika'ya yatırım yapan Türk şirketleri ise 100 bin kişilik istihdam sağlayarak bölge ekonomisine önemli katkılar sunmuştur. 2022 yılında Afrika'ya ihracatımız 23,6 milyar dolara ulaşırken bu tutar toplam ihracatımızın yüzde 9,3'ünü oluşturmuş ve ülkemizden 55 Afrika ülkesine ihracat gerçekleştirilmiştir.

Bugün özellikle de Orta Afrika'da madencilik, tarım, hizmetler sektörü, kripto para gibi alanlarda önemli fırsatlar bulunmaktadır. Bununla beraber, üretimde pamuk; madencilikte altın, kobalt ve lityuma odaklanan Orta Afrika söz konusu alanlardaki yatırımlarını Türkiye'yle birlikte gerçekleştirme arzusunu da saklamamaktadır. Dolayısıyla Meclis olarak gündemimizde bulunan tezkereyle Orta Afrika'nın barış ve istikrarına katkı sağlayacak olan Birleşmiş Milletler misyonuna destek sunmanın ülkemiz açısından taşıdığı anlam ve önem kendisini burada açıkça göstermektedir. Görev gücü kapsamında sivillerin korunması, silahlı çatışmalardan etkilenen kadın ve çocuklar için özel yardım ve koruma imkânlarının sağlanması, ülkedeki geçiş sürecinde siyasal hayatın işleyişine ve devlet otoritesinin tesis edilmesine katkı sağlanması, ülkenin toprak bütünlüğünün korunması gibi alanlarda ülkemizin uzun yıllardan bu yana Orta Afrika Cumhuriyeti'ne destek vermesi ilişki ve iş birliği imkânlarımızın en yüksek seviyede devam etmesini sağlayan ana faktörlerdendir.

Orta Afrika'yla beraber çok uluslu yapılara verdiğimiz destekle Türkiye'nin Afrika konusundaki samimiyeti daha iyi anlaşılmakta, karşılıklı münasebetlerimiz açısından son derece olumlu katkılar oluşturmaktadır. Türkiye, Afrika'nın kalkınmasına her türlü desteği vermeye bu hâliyle devam etmelidir. Nihai olarak Afrika kazanacak, Afrika'yla beraber elbette Türkiye de kazanacaktır. Ülkemiz, kıtayla olan münasebetlerin güçlendirilmesini teminen tüm Afrika ülkelerinde temsilciliklerimizin açılmasına ayrı bir önem vermiştir. Bu bağlamda, günümüz itibarıyla kıta genelindeki büyükelçilik sayımız 44'e ulaşırken Afrika ülkelerinin Türkiye'deki büyükelçilik sayısı da 38'e yükselmiştir.

Kıtayı en çok ziyaret eden devlet başkanları arasında Sayın Cumhurbaşkanımızın ilk sırada yer alması, Türkiye ile Afrika arasındaki ilişkilerin olumlu seyri açısından oldukça önem arz etmektedir. Türkiye'nin bilhassa Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemine geçtiğinden beri takip ettiği küresel siyaset, Ankara merkezli bakış açımızla insanı temel alan, barışçıl ve adil politikalarımızla bütün mazlum coğrafyaların umudu olmuştur. Temennimiz, tarihsel bağlarımız bulunan Afrika Kıtası'yla geliştirdiğimiz ilişkilerin her kapsamdaki potansiyelinin ilerleyerek devam etmesidir. Bu vesileyle, ilgili tezkereye MHP olarak olumlu yönde oy vereceğimizi belirtiyor, Gazi Meclisimizi sevgi ve saygılarımla selamlıyorum.