Değerli okuyucularım, hatırlayacağınız üzere “ Vergi Affı, Şimdi Değilse Ne Zaman? ” başlıklı 21 Temmuz 2020 tarihli yazımda, pandemi nedeniyle işyerini hiç açamamış ya da çok ciddi iş kaybına uğramış vergi mükelleflerinin kamu borçlarını ödeme imkânı konusunda sorunlar yaşadığından bahsetmiştim.

Genel olarak vergi aflarına karşı olmakla birlikte pandemi gibi bütün dünyanın olumsuz etkilendiği olağanüstü durumlarda yapılan bu tür düzenlemeler; vergi mükelleflerinin özellikle kamuya olan borçlarının yapılandırılması, borçlu mükelleflerin üçüncü kişilere olan borçları için ödeme fırsatı sağlamış olacaktır. Böylece kamu alacaklarının yapılandırılmasının sadece borçlu mükellefe değil, borçlu mükellef dışındaki diğer işletmelere de çarpan etkisi dolayısıyla yaratacağı olumlu katkının, pandemi dolayısıyla zor bir ekonomik süreçten geçen işletmeler için can suyu etkisi yaratacağı ortadadır.

İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına ilişkin torba yasa teklifi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. Teklife eklenen maddeyle, vergi, SGK primleri dahil, kamuya olan borçların yapılandırılarak 18 taksitle ödenmesinin yolu açıldı. Teklif kamuoyunda "varlık barışı" olarak adlandırılan düzenlemeyle, yurt içi veya yurtdışındaki döviz, altın gibi menkullerini kayıt altına aldıranlara vergi muafiyeti getirilmesini de öngörüyor.

Önümüzdeki günlerde yasalaşması beklenen tasarının içerisinde neler var bir göz atalım.

Hangi Döneme Kadar Olan Borçlar Kapsamda?

Yapılandırma düzenlemesi, 31 Ağustos 2020 tarihinden önceki dönemlere ait kamu borçlarını kapsayacak. Hazine ve Maliye Bakanlığınca tahsil edilen vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, bu tarihten önce verilen idari para cezaları yapılandırılacak.

Yapılandırma Hangi Kamu Alacaklarını Kapsayacak?

Yapılandırma kapsamındaki belli başlı kamu alacakları;

- Maliye’ye olan vergi borçları,

- Kredi Yurtlar Kurumu’na olan öğrenim kredileri,

- Motorlu taşıt vergileri,

- Trafik cezaları,

- Seçim, nüfus, askerlik para cezaları,

- Otoyol ve köprülerden kaçak geçiş cezaları,

- Gümrük Bakanlığınca takip edilen gümrük vergileri ve para cezaları,

- Sosyal Güvenlik Kurumunca takip edilen sigorta primleri, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi, isteğe bağlı sigorta primleri, topluluk sigortası primleri, inşaatlarda eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi,

- Çeşitli kanunlara dayalı uygulanan damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı ile bunlara bağlı gecikme zammı alacakları,

- İl özel idarelerinin, asli ve fer’i amme alacakları,

- Belediyelerin vergi, emlak vergisi ile çevre temizlik vergisi alacakları,

- Belediyelere olan su ve atık ücretleri, kapsamaktadır.

Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi Uygulanacak,

Vergi, prim ve diğer borçlar yapılandırılırken, gecikme faizi veya gecikme zammı yerine yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) uygulanacak. Kasım 2016 - Eylül 2020 arasındaki dönemde Yİ-ÜFE daha eski tarihli borçlarda ise Kasım 2016 tarihinden öncesi için, enflasyon rakamları dikkate alınacak.

Hangi Tarihe Kadar Başvuru Yapılabilecek?

Borcunu yapılandırmak isteyenlerin 31 Aralık 2020 tarihine kadar ilgili kuruma başvuruda bulunması gerekiyor. Vergi borçları ile il özel idarelerine, belediyelere olan borçların ilk taksiti ocak ayında, Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan borçların ilk taksiti de şubat ayında ödenecek. İzleyen taksitler 2’şer aylık dönemler halinde, azami 18 taksitte ödenecek.

Taksitlendirilen Borçlar Nasıl Ödenecek?

Borçların taksitle ödenmesi halinde borçluların altı, dokuz, on iki veya on sekiz eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmeleri istenecek. Tercih edilen taksit süresinden daha uzun bir sürede ödeme yapılamayacak. Anapara ve enflasyon farkından oluşan tutara, taksit vadesine göre uygulanacak katsayı şöyle:

- Altı eşit taksit için (1,045),

- Dokuz eşit taksit için (1,083),

- On iki eşit taksit için (1,105),

- On sekiz eşit taksit için (1,15)

Borcunu Peşin Ödeyenlere Büyük İndirim,

Borcunun tamamını ilk taksit süresi içinde, yani vergi borcunu ocak ayında, prim borcunu şubat ayında peşin olarak ödeyen kişilerden anaparanın tamamı ile enflasyon farkının sadece yüzde 10’luk kısmı alınacak. Enflasyon farkının yüzde 90’ı silinecek.

İlk iki taksit süresi içinde borcun tamamının ödenmesi halinde ise anaparanın tamamı, enflasyon farkının ise yarısı alınacak.

Genel Sağlık Sigortasında Ödeme Kolaylığı,

Herhangi bir işte çalışmayan ve anne babasından dolayı bakılmakla yükümlü olmayan kişilerin genel sağlık sigortası prim borçları için farklı bir ödeme kolaylığı sağlanacak. Prim borcunun anaparasını ödeyenlerden gecikme faizi veya enflasyon farkı alınmayacak. Sadece anaparayı ödemeleri yeterli olacak. GSS prim borçları için tanınan son ödeme tarihi 30 Nisan 2021 olarak belirlendi.

GSS prim borcu bulunanlar, bu tarihe kadar sağlık hizmetlerinden de yararlanmaya devam edecekler.

Bağ-Kur Prim Borcunu Ödemeyenlerin Sigortalılığı Dondurulacak,

Esnaf ve tarım Bağ-Kurlularından 31 Ekim 2020 tarihi itibarıyla prim borcu bulunanlar, borçlarını iki ay içinde ödemezlerse veya yapılandırmazlarsa prim borçları silinecek, buna karşılık sigortalılıkları durdurulacak. Bu süreler emeklilikte dikkate alınmayacak. Geçmiş borcunu ödeyemeyen bu kişiler hala faaliyetlerine devam ediyorlarsa 1 Kasım’dan itibaren Bağ-Kur kayıtları tekrar başlatılacak.

Kovid-19 Cezalarına Yapılandırma Yok,

Hıfzıssıhha kurullarının kovid-19 pandemisi dolayısıyla aldığı kararlara aykırı olarak maske takmayan, kısıtlamalara uymayan kişilere verilen para cezaları ile sigara yasakları dolayısıyla kesilen para cezaları yapılandırma kapsamına alınmadı. Bu cezalar için yapılandırma yapılmayacak.

Varlık Barışı,

Yurt Dışında Bulunan Varlıklar;

Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, 30 Haziran 2021'e kadar Türkiye'deki banka veya aracı kuruma bildiren gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebilecek.

Söz konusu varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 30 Haziran 2021'e kadar kapatılmasında kullanılabilecek. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmaksızın bu madde hükümlerinden yararlanılacak.

Vergi Usul Kanunu'na göre defter tutan mükellefler, bu madde kapsamında Türkiye'ye getirilen varlıklarını, dönem kazancının tespitinde dikkate almaksızın işletmelerine dahil edebilecekleri gibi aynı varlıkları vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate almaksızın işletmelerinden çekebilecekler.

Yurt İçinde Bulunan Varlıklar,

Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye'de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 30 Haziran 2021'e kadar vergi dairelerine bildirilecek.

Bildirilen varlıklar, dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın kanuni defterlere kaydedilebilecek. Bu takdirde, söz konusu varlıklar vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilecek.

Türkiye'ye getirilen veya kanuni defterlere kaydedilen varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmeyecek.

Söz konusu varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacak. Bu hükümden faydalanılabilmesi için bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren 3 ay içinde Türkiye'ye getirilmesi veya Türkiye'deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi şart olacak.

Tasarı yasalaştığı zaman tüm detaylarını sizlerle paylaşacağım. Bütün okuyucularıma sağlıklı günler dilerim.